Tarcza antykryzysowa zawiera różne przepisy, które pozwalają różnym podmiotom przetrwać trudną sytuację – wśród tych podmiotów są także organizacje pozarządowe. Jednym z ważnych dla NGO przepisów będzie 50% zwolnienie ze składek ZUS.
Na początku kwietnia opisywaliśmy zwolnienie (całkowite) z opłacania składek dla płatników – w tym dla organizacji pozarządowych – które rejestrują do 9 ubezpieczonych (zobacz koniecznie: Organizacje pozarządowe mogą korzystać ze zwolnienia ZUS). Kolejne wersje przepisów antykryzysowych rozciągnęły zwolnienie z ZUS na następną grupę. Ta grupa to płatnicy zatrudniający do 49 pracowników lub współpracowników. Nie jest to jednak zwolnienie pełne – dotyczy 50% stawki. Zbieramy informacje o tym zwolnieniu.
Organizacje pozarządowe korzystają ze zwolnienia z opłacania składek na takich samych zasadach ogólnych jak wszyscy. Poniżej porządkujemy podstawowe informacje – przytaczamy je w większości za komunikatem, który znajduje się na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Zwolnienie 50% dla większych NGO-sów
Zwolnienie z opłacenia 50 % należności za dany miesiąc dotyczy płatników składek, którzy prowadzili działalność:
- przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń mniej niż 50 ubezpieczonych,
- w okresie od 1 lutego do 29 lutego i na dzień 31 marca 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń mniej niż 50 ubezpieczonych,
- w okresie od 1 marca do 31 marca i na dzień 30 kwietnia 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń mniej niż 50 ubezpieczonych.
Jak widać ze zwolnienia 50% może skorzystać organizacja, która zatrudnia (zgłasza do ubezpieczenia) kilu czy nawet tylko jednego pracownika. Przypomnijmy jednak, że NGO-sy zgłaszające do 9 ubezpieczonych mogą skorzystać z pełnego zwolnienia 100% składki!
Powtórzmy jeszcze raz – zwolnienie jest dla PŁATNIKÓW!
To podstawowa zasada, którą warto tu powtórzyć i zapamiętać. Organizacje pozarządowe, nie powinny zastanawiać się czy forma prawna, w ramach której prowadzą działalność, jest odpowiednia do zwolnień. Nie ma znaczenia czy są stowarzyszeniem, fundacją, stowarzyszeniem zwykłym czy nawet klubem sportowym. Ma znaczenie czy są „płatnikiem” czyli zatrudniają pracowników i zgłaszają ich do ubezpieczenia.
Nie tylko umowa o pracę. Liczy się ilość zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych! Niezależnie od rodzaju umów
Zgłoszeni do ubezpieczeń społecznych mogą być zarówno pracownicy (zatrudnienie na umowę o pracę) jak i współpracownicy – np. zatrudniani w ramach umowy zlecenia. Zwolnienie będzie dotyczyć obu kategorii (form zatrudnienia). Obie kategorie będą się też oczywiście liczyły przy ustalaniu ile osób organizacja pozarządowa zgłosiła do ubezpieczenia (ze szczegółowym zastrzeżeniem – zobacz poniżej). Pamiętajmy, że zwolnienie 50% dotyczy płatników, który zgłosili do 49 osób!
Na czym polega ulga – zwolnienie
Ulga dotyczy zwolnienia płatnika – w tym NGO – z obowiązku opłacenia 50% należnych składek za okres marzec-maj 2020 r., o ile spełnia przesłanki i złoży wniosek najpóźniej do 30 czerwca 2020 roku.
ZUS informuje, że „przepisy nie przewidują minimalnej i maksymalnej kwoty należności z tytułu składek, którą może objąć zwolnienie, za wyjątkiem osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących oraz duchownych, dla których obejmuje wyłącznie składki od najniższej podstawy ich wymiaru” (wyjątek nie będzie więc dotyczył NGO-sów).
Zwolnienie dotyczy składek, które nie zostały opłacone. ZUS robi jednak wyjątek dla składek marcowych.
Fragment komunikatu ze strony ZUS wskazujący na możliwość zwolnienia ze składek marcowych, nawet jeśli zostały już opłacone.
Zwolnienie dotyczy składek nieopłaconych. Jeżeli ZUS rozpatrzy negatywnie Twój wniosek, będziesz musiał opłacić zaległe składki wraz z odsetkami.
Wyjątkiem są składki za marzec. Jeśli jesteś osobą prowadzącą działalność gospodarczą lub płatnikiem zatrudniającym od 1 do 49 osób albo rozliczasz składki jako spółdzielnia socjalna, zwolnienie za marzec będziesz mógł uzyskać również jeśli składka za ten miesiąc została już opłacona.
(i dalej)
Przedsiębiorca, który złożył wniosek o zwolnienie ze składek za trzy miesiące (marzec, kwiecień, maj), a opłacił składkę za marzec, może wnioskować do ZUS o wypłatę nadpłaconych środków najpóźniej przed upływem terminu opłacenia składek za kwiecień.
Zwracamy też uwagę, że ważnym dla zwolnienia jest wypłacenie wynagrodzenia z tytułu umów, od których mielibyśmy składki odprowadzać. Ciężko oczekiwać zwolnienia ze składek, które były nienależne, a należne są jedynie za miesiąc, w którym „pozostawiliśmy wynagrodzenie do dyspozycji” naszego pracownika lub współpracownika.
Które rodzaje składek są objęte zwolnieniem? Wszystkie. Składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych.
Przepis w obecnym brzmieniu de facto sugeruje, że zwolnienie może dotyczyć również składek zdrowotnych od umów, które tylko takim składkom podlegają (tzw. „uzdrowotnione” zlecenia), a które to umowy – a właściwie osoby – nie liczą się do limitu zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych, wskazanego w warunkach uzyskania zwolnienia.
Czy organizacja musi znajdować się w trudnej sytuacji i udokumentować to?
Nie ma takiego wymogu. Organizacja pozarządowa wnioskuje o zwolnienie i nie musi się tłumaczyć, że znalazła się w trudnej sytuacji i nie ma skąd wziąć środków na opłacenie składek. Przepisy nie wskazują takiego wymogu – można się z nim spotkać przy innych formach pomocy opisanych w regulacjach antykryzysowych – nie dotyczy to jednak opisanego tu zwolnienia z ZUS!
Konieczny jest wniosek – ulg nie otrzymamy z automatu
Jak składamy wniosek? Na stronie ZUS znajdziemy zarówno sam formularz, jak i wyliczone sposoby na jego złożenie. Poniżej przytaczamy w całości ten fragment z instrukcji ZUS.
Aby otrzymać zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek musisz złożyć do ZUS wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek (wniosek RDZ, plik pdf 1,2mb), plik do wypełnienia i wydruku, pobierz na dysk zanim wypełnisz
Wniosek o zwolnienie możesz przekazać:
- drogą elektroniczną przez PUE ZUS (skorzystaj z instrukcji plik docx 635kb) – wniosek na PUE ZUS zostanie wkrótce zaktualizowany. Jeżeli chcesz przekazać wniosek elektronicznie skorzystaj z wniosku, który jest aktualnie dostępny. Jeśli zgłosiłeś do ubezpieczeń do 50 ubezpieczonych lub jesteś płatnikiem – spółdzielnią socjalną, w części II wniosku wypełniasz pkt. 1.
- drogą elektroniczną przez PUE ZUS, za pośrednictwem strony gov.pl (link do strony zewnętrznej) – wniosek na PUE ZUS zostanie wkrótce zaktualizowany. Jeżeli chcesz przekazać wniosek elektronicznie skorzystaj z wniosku, który jest aktualnie dostępny. Jeśli zgłosiłeś do ubezpieczeń do 50 ubezpieczonych lub jesteś płatnikiem – spółdzielnią socjalną, w części II wniosku wypełniasz pkt. 1.
- za pośrednictwem poczty,
- osobiście w placówce ZUS – do skrzynki na dokumenty (bez kontaktu z pracownikiem ZUS).
Dalej ZUS tłumaczy, że w przypadku wątpliwości skontaktuje się z wnioskodawcą.
Okres zwolnienia
Pamiętajmy – na razie zwolnienie można otrzymać tylko za okres marzec, kwiecień i maj!
Jednak istnieje możliwość przedłużenia tego okresu przez Radę Ministrów (zobacz art. 31zy). Czy z RM z tej możliwości skorzysta? Będziemy o tym informować.
Kiedy składać wnioski
Wniosek można złożyć już teraz. Graniczny termin na złożenie wniosku to 30 czerwca 2020 r.
Zobacz informację na stronie ZUS, która była podstawą powyższego tekstu: Zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za marzec – maj 2020 r. (zawiera w jednym miejscu opis obu zwolnień: 100% i 50%).
Rozliczenie wynagrodzeń przy zwolnieniu składek
Ulga dotyczy zwolnienia płatnika i polega na zwolnieniu z konieczności zapłaty składek za wypłacone wynagrodzenie, tzn. organizacja nie przekazuje całości albo połowy należnych składek za miesiące objęte zwolnieniem.
Naliczanie i rozliczanie wynagrodzeń pozostaje takie samo jak za czas nie objęty zwolnieniem. Organizacja tak samo nalicza, rozlicza na deklaracjach i ustala wysokość wypłaty netto wynagrodzenia.
Za zatrudnioną osobę zostają naliczone wszystkie dotyczące jej wynagrodzenia składki – są one rozliczane na miesięcznych deklaracjach przekazywanych do ZUS. Zwolnienie nie wpływa na wysokość przypisanych do osoby składek i nie przerywa okresu składkowego żadnej zatrudnianej osoby.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, naliczenie zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych nadal odbywa się z uwzględnieniem odliczenia od podstawy opodatkowania potrąconych składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z art. 27b ust. 1 pkt 1b i ust, 2 ustawy o PIT, zaliczka jest też pomniejszona o pobraną cześć kwoty ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli więc składki ZUS zostaną naliczone, odliczone od wynagrodzenia i rozliczone na deklaracjach składanych do ZUS, to zaliczka na podatek PIT i kwota netto wynagrodzenia, wyliczane są w taki sam sposób jak w czasie przed obowiązywania zwolnienia.
Zwolnienie w księgowości i rozliczeniu podatkowym organizacji
Księgowanie kosztów wynagrodzeń w organizacji musi odzwierciedlać źródła finansowania kosztów – część kosztów wynagrodzeń podlegającą zwolnieniu trzeba więc księgować jako koszty finansowane w ramach zwolnienia ZUS.
Składki ZUS w części zwolnionej z zapłaty, nie mogą być ujęte w kosztach dotychczasowych projektów. Muszą pomniejszyć koszy projektu i zostać ujęte w kosztach finansowanych w ramach zwolnienia składek, ze środków budżetu państwa.
Kwota zwolnienia ze składek stanowi dotację budżetu państwa podlegającą zwolnieniu podatku na podstawie art 17 ust 1 pkt 47 ustawy o CIT. Co ważne kwota kosztów pokryta w ramach takiej dotacji nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w CIT-8 i jako całość stanowi dochód zwalniany z podatku w CIT-8/O.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
