Historia Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie.

Historia Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Lublinie jest nierozerwalnie związana z historią samorządu województwa lubelskiego, a ta ma swoją podstawę w ustawie o samorządzie województwa z dnia 5 maja 1998r. Fundamentalnym stwierdzeniem tej ustawy jest, że: „Mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową” (art.. 1 ust.1). W art. 14 ust.1 zostały wymienione w sposób enumeratywny, zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami, wśród nich również zadania z zakresu polityki społecznej.

Stąd też organizujący się Urząd Marszałkowski, pod przewodnictwem Marszałka Arkadiusza Bratkowskiego, przyjmując strukturę wydziałową jednemu z nowotworzących się wydziałów urzędu postanowił przydzielić zadania z zakresu polityki społecznej. Organizację tego wydziału pod nazwą Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej i Zatrudnienia Marszałek zlecił, powierzając jednocześnie z dniem 7 stycznia 1999r. stanowisko dyrektora, Panu Januszowi Jurkowi. W nazwie znalazła się część dotycząca zatrudnienia. Chodziło o to aby wyeksponować sprawy związane z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Podkreślenia wymaga, że obowiązująca w tamtym czasie ustawa o pomocy społecznej, określająca zadania dla samorządu województwa, tworzyła możliwość ale nie obligowała do powołania Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej jako wojewódzkiej jednostki samorządowej.

W okresie 1999-2002 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej i Zatrudnienia realizował zadania z zakresu pomocy społecznej i rehabilitacji społeczno-zawodowej osób niepełnosprawnych.

Ośrodek miał świadomość, że wobec rozszerzających się zadań niezwykle ważna jest współpraca z jednostkami samorządu gminnego i powiatowego. Należy wspomnieć, że przecież wraz z samorządem wojewódzkim powstał samorząd powiatowy. W samorządzie powiatowym zostały utworzone jednostki pod nazwą Powiatowe Centra pomocy Rodzinie. Żeby zacieśnić tą współpracę odbywano cykliczne spotkania mające na celu wzajemne informowanie się o występujących problemach, wspieranie w ich rozwiązywaniu a także tworzenie właściwych kontaktów międzyludzkich.

Po zmianach organizacyjnych w Urzędzie Marszałkowskim i ustanowieniu departamentów zamiast wydziałów, w 2003r. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej i Zatrudnienia został przekształcony w Departament Polityki Społecznej. Ta forma organizacyjna nie wytrwała długo, gdyż znowelizowana ustawa o pomocy społecznej, tym razem już obligatoryjnie nakazywała samorządom wojewódzkim tworzenie Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej.

Ośrodek jako wydział a później jako departament Urzędu Marszałkowskiego był aktywnym uczestnikiem, kreatorem a także koordynatorem działań samorządu w zakresie polityki społecznej. Współuczestniczył m.in. w przygotowaniu pierwszej Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2000-2005 (uchwała Sejmiku Województwa Lubelskiego Nr XXII /265/2000 z dnia 14 lipca 2000r.), był współtwórcą i koordynatorem programów polityki prorodzinnej, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, poprawy warunków i jakości życia mieszkańców Lubelszczyzny i innych .

Sejmik Województwa Lubelskiego realizując ustawę, uchwałą Nr XIII/2009/03 z dnia 24 listopada 2003r. powołał z dniem 1 stycznia 2004 wojewódzka samorządową jednostkę organizacyjną-Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie. Kierowanie Ośrodkiem powierzono, dotychczasowemu dyrektorowi departamentu polityki społecznej, Panu Januszowi Jurkowi. Do zakresu działania ROPS została włączona problematyka związana z profilaktyką uzależnień, będąca uprzednio w gestii departamentu zdrowia.

Oprócz działających dotychczas oddziałów pomocy społecznej i rehabilitacji społeczno-zawodowej utworzono oddział ds. uzależnień i oddział ekonomiczno finansowy.

Priorytetowym zadaniem dla nowopowstałej jednostki, było przygotowanie Strategii Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata 2005-2013.

Strategia została przyjęta uchwałą. Sejmiku Województwa Lubelskiego Nr XXXIII/450/05 z dnia 25 kwietnia 2005r.

W 2004 r. miało miejsce historyczne wydarzenie – Polska od 1 maja weszła w skład państw tworzących Unię Europejską. Od tego czasu Regionalny Ośrodek polityki Społecznej realizuje dodatkowo nowe zadania, a mianowicie:

• na zlecenie administracji państwowej, w imieniu Marszałka Województwa, jako organu właściwego ds. koordynacji systemu świadczeń rodzinnych osób przemieszczających się w ramach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarii, realizuje zadania z tego zakresu,
• współuczestniczy w wykorzystaniu środków unijnych, szczególnie z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego – Kapitał Ludzki,
• realizuje Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów Wiejskich w ramach umowy podpisanej przez Rząd RP z Bankiem Światowym.

Konsekwencją przyjęcia nowych zadań było poszerzenie dotychczasowej struktury, składającej się z czterech oddziałów o nowy oddział świadczeń rodzinnych oraz utworzenie w ramach Oddziału pomocy społecznej sekcji ds. analiz, projektowania oraz funduszy europejskich.

Przedmiotem zainteresowania polityki społecznej w wymiarze naukowym, są potrzeby, ich rodzaje, stan i sposób ich zaspakajania, a celem generalnym postęp społeczny. Mając powyższe na względzie Ośrodek przyjął takie kierunki działania, że z jednej strony uznaje, że polityka społeczna w wymiarze praktycznym jest działalnością samorządu i partnerów społecznych, która ma na celu kształtowanie warunków życia oraz stosunków międzyludzkich wśród mieszkańców województwa, z drugiej zaś strony podkreśla (na każdym etapie swojego funkcjonowania z różnym skutkiem), że polityka społeczna nie jest tylko i wyłącznie domeną jednego wydziału, departamentu czy jednostki samorządowej. W zakres, szeroko rozumianej polityki społecznej wchodzą działania departamentów i jednostek zajmujących się zatrudnieniem, edukacją, kulturą, sportem, zdrowiem, rolnictwem.

Do skuteczności w osiąganiu celu generalnego jakim jest postęp społeczny i poprawa warunków życia mieszkańców województwa niezbędne jest zintegrowane i skoordynowane działanie w szeroko rozumianym obszarze polityki społecznej.

Ważną rolę w tym zakresie spełniają rozwiązania o charakterze organizacyjnym. Był to jeden z ważnych celów (przesądzających w dużym stopniu o skuteczności działania) jaki chciał osiągnąć ustawodawca obligując samorząd wojewódzki do powołania Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej jako wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej.